„Z trudem powstrzymała torsje i pootwierała pozostałe drzwi.

Znowu musiała poczekać, aż wnętrze niewielkiego pojazdu się wychłodzi. Chociażby odrobinę, byle nie czuć tego smrodu.

Wierzyła, że Bóg, jeśli gdzieś jest, wynagrodzi jej te wszystkie stresy. Przecież robiła to z miłości”.

Robert Małecki wyrobił sobie mocną markę na polskim rynku kryminalnym. Jest laureatem wielu nagród i wyróżnień. Po przejściu do Wydawnictwa Literackiego rozpoczął nową serię o bydgoskim Archiwum X. Miałem przyjemność recenzować jej pierwszą część pt. „Wiatrołomy”. Nic więc dziwnego, że kiedy zobaczyłem zapowiedź „Urwiska”, już ostrzyłem sobie ząbki na lekturę.

Na początku kilka uwag. Przede wszystkim „Urwisko” – jak na kryminał – jest książką dość obszerną. Czterysta pięćdziesiąt stron sprawia, że zdecydowanie nie jest to lektura na jeden wieczór. Również za sprawą języka i stylu autora. Robert Małecki nie idzie na skróty, akcja nie gna tu na złamanie karku. Pod tym względem ta powieść jest bardzo podobna do pierwszej części. Małecki bardzo szczegółowo, drobiazgowo wręcz opisuje swoich bohaterów, ich zachowanie oraz miejsca, w których rozgrywają się wydarzenia. Czasem aż czułem lekką irytację. Można bowiem odnieść wrażenie, że czasem pisze wręcz „za dużo”, wkładając w usta bohaterów wyrażenia, których normalni ludzie raczej nie używają w mowie potocznej. Cóż, takie jednak prawo autora. Chociaż gdybym miał wykreślić z tej książki jedno słowo, bez wahania byłoby to „chesterfieldy”. Jest zdecydowanie nadużywane i naprawdę zaczęło mnie to denerwować.

Zostawmy już to wszystko i przejdźmy do fabuły powieści. Tutaj również mamy wyraźne nawiązanie do „Wiatrołomów”. Co mam na myśli? Oczywiście prolog, w którym autor nie oszczędza czytelnika. Robert Małecki już w kilku pierwszych zdaniach szokuje i przyprawia o szybsze bicie serca. Żadnych zbędnych wstępów, żadnego przygotowania na to, co właśnie przeczytamy. Prolog jest niczym nokautujący cios, po którym trudno się pozbierać. Tak było w pierwszej części, tak jest tym razem. Co więcej, sprawa ponownie dotyczy dziecka.

Maria Herman i Olgierd Borewicz rozpoczynają kolejne śledztwo. Kilka lat temu zaginęła kobieta. Śledztwo utknęło w martwym punkcie. Dość szybko przyjęta została wersja o samobójstwie. Zaginiona chorowała bowiem na depresję po tym, jak jej malutkie dziecko zmarło pozostawione w aucie na zalanym słońcem parkingu. Czy te dwie sprawy się ze sobą łączą? Czy matka może przezwyciężyć taką traumę? Czy to możliwe, że kobieta wolała odebrać sobie życie niż dźwigać takie piętno na swoich barkach?

Maria i Olgierd robią wszystko, aby znaleźć odpowiedzi na te pytania. Jednak szybko okazuje się, że dotarcie do prawdy nie będzie wcale łatwe. Życie śledczych będzie zagrożone, gdyż niektórzy zrobią wszystko, aby przeszłość pozostała przeszłością.

Równolegle ze śledztwem śledzimy życie osobiste policjantów. Cóż, autor nie oszczędza swoich bohaterów. Złączeni wspólną tajemnicą nadal walczą ze swoimi demonami. Jednak Olgierd popada w coraz większe kłopoty. Poznajemy jego bolesną przeszłość. Czy to jednak może usprawiedliwiać jego postępowanie? Uważam, że wielu czytelników – w tym ja – po skończonej lekturze będzie darzyć policjanta dużo mniejszą sympatią. Nie chodzi nawet o jego nałogi czy upodobania, lecz o dokonywane wybory i sprawianie bólu wszystkim tym, którym na nim zależy.

„Urwisko” to bez wątpienia udana kontynuacja serii o bydgoskim Archiwum X. Zdecydowanie powinni sięgnąć po ten tytuł wszyscy fani autora i ci, którzy chcą poznać dalsze losy Marii i Olgierda. Czekam już na część trzecią, która – w moim odczuciu – zdecyduje o sukcesie bądź nie całej serii. Autor będzie musiał w niej bowiem odpowiedzieć na ważne pytania i naprawdę ciekaw jestem, jak potoczą się dalsze losy Marii i Olgierda.

Roberta Małeckiego nie trzeba ani przedstawiać, ani przesadnie reklamować. „Urwisko” to nie jest po prostu kryminał napisany dla czystej rozrywki, który połkniemy w kilka dłuższych chwil. Autor jest tego świadomy, co doskonale widać podczas lektury. W oczekiwaniu na kolejną część polecam oba tomy.

Wojciech Sobański